تمرین خود را بیازمایید شیمی دهم صفحه 4
طیف نشری خطی زیر از یک عنصر تهیه شده است.
با بررسی طیف‌های نشان داده شده در شکل زیر، مشخص کنید که طیف نشری بالا به کدام عنصر تعلق دارد؟ چرا؟
[تصویر طیف ناشناخته در بالا، و طیف‌های $\mathbf{H}$، $\mathbf{He}$، $\mathbf{Na}$ در پایین]
پاسخ و توضیح تمرین خود را بیازمایید صفحه 23 شیمی دهم
این سوال درباره‌ی **طیف نشری خطی** است که مانند **اثر انگشت** برای هر عنصر منحصر به فرد است. این طیف‌ها هنگامی ایجاد می‌شوند که الکترون‌های برانگیخته‌ی اتم‌ها با گسیل انرژی به شکل نور، به حالت پایه برمی‌گردند.
---
## تحلیل و تشخیص طیف نشری
برای تشخیص عنصر ناشناخته، باید مکان دقیق **خطوط رنگی** (نوارها) در طیف ناشناخته را با طیف‌های مرجع ($\mathbf{H}$، $\mathbf{He}$، $\mathbf{Na}$) مقایسه کنیم. عنصر ناشناخته باید **تمام** خطوط موجود در طیف خود را با **خطوط منطبق** در طیف‌های مرجع داشته باشد.
### مقایسه طیف‌ها:
1. **طیف ناشناخته و طیف هیدروژن ($athbf{H}$):** طیف ناشناخته دقیقاً دارای **سه خط اصلی** است: یکی در ناحیه‌ی **بنفش**، یکی در ناحیه‌ی **آبی روشن/فیروزه‌ای** و یکی در ناحیه‌ی **قرمز**، که مکان (طول موج) آن‌ها **کاملاً بر خطوط طیف هیدروژن منطبق** است.
2. **طیف ناشناخته و طیف هلیوم ($athbf{He}$):** هلیوم دارای خطوط بسیار بیشتری است و محل خطوط آن با خطوط طیف ناشناخته (به ویژه خط قرمز) **منطبق نیست**.
3. **طیف ناشناخته و طیف سدیم ($athbf{Na}$):** سدیم با دو خط زرد بسیار نزدیک به هم مشخص می‌شود که هیچ کدام در طیف ناشناخته وجود ندارند.
### نتیجه‌گیری
**پاسخ:** طیف نشری بالا به عنصر **هیدروژن ($athbf{H}$)** تعلق دارد.
**چرا؟** چون **تمام خطوط رنگی** مشاهده شده در طیف ناشناخته (خطوط بنفش، آبی/فیروزه‌ای و قرمز) **دقیقاً بر خطوط موجود** در طیف نشری هیدروژن منطبق هستند. هیچ عنصر دیگری این مجموعه‌ی خطوط را ندارد.
**اهمیت:** این روش (طیف‌سنجی) در آزمایشگاه‌ها و در نجوم برای شناسایی عناصر موجود در مواد ناشناخته یا در ستاره‌ها و کهکشان‌های دور دست استفاده می‌شود. 🔭
